سهیل میرزایی دبیرهنرستان کشاورزی مهرگان  ناحیه  ی 3 کرمانشاه ،کارشناس ارشدکشاورزی

بررسی آئین‌‌های ایرانیان باستان ونقش دین زرتشت درساختاراجتماعی وفرهنگی وارتباط آن با کشاورزی

چکیده

در دوره‌ای که ما زندگی می‌کنیم با تمام ادعاها و اکتشافات و نوآوری‌ها باز هم دچار ناتوانی‌هايي در ادارۀ مشکلات زندگی و عواقب کارهای خود هستیم. کشورها وا قوامی که ازلحاظ مادی و درآمد ملی در رده‌های بالای آماری قرار دارند، اما باز مشکلات روحی و روانی گریبان‌گیر آنهاست. در جای دیگر مشکلات زیست محیطی وآلودگی هوا  آنقدر شدید است که نفس کشیدن هم مشکل است، بحران‌ها و فقر غذايي در جایی دیگر از کره خاکی بیداد می‌کند. اما هدف از نوشتن این مقاله که بروش تحقیق کتابخانه‌ای است، بیان این مطلب است که ایرانیان باستان  چطور در زمانی که سرزمین‌ها وکشورهای زیادی حد و مرز و  مدنیت مشخصی نداشتند،  به علوم زمان خود و حتی خیلی جلوتر از دیگر قوم ها زندگی می کردند و در قالب  معادلات دقیق ستاره‌شناسی و علمی و فنون پیشرفته کشاورزی و اجتماعی دست به تدوین یکسری تعلیمات و قوانین زدند که توانستند سعادت و کامیابی را برای مردم خود  و حتی ديگر ممالک دنیا به ارمغان بیاورند، کارهایی که بزرگان دنیا خواسته و ناخواسته به آن اذعان داشته‌اند. کاوش های باستان شناسی  ثابت کرده است که ایران در امر کشاورزی نیز قدیمی‌تر از مصر و کشورهای همسایه بوده است و کشف نقاطی در شوش ، قدمت تاریخ کشاورزی ایران را تا بیش از شش هزار سال تخمین می زند.

واژه های کلیدی:

ایران باستان- کشاورزی- زرتشت- عیدها وآیین‌ها

مقدمه

تمام نیازها به حفظ کشور و فرهنگ وآداب و رسوم، منجر به پدید آمدن آئینی به نام زرتشت شد که ایرانیان وآریایی‌ها طبق یکسری حساب‌های دقیق نجومی،ریاضی،طبیعی و تمام معادلات اساسی لازم برای بقاء ونگهداری از طبیعت و پایداری آن، کیش و دینی را پایه گذاری کردند که تا به امروزادامه داشته و بعنوان یکی از ادیان رسمی کشور به فعالیتهای خود ادامه میدهد.نیچه برای کتاب خود از میان پیغمبران زرتشت را انتخاب کرد کافیست که قسمتی از آنچه خود در این باره می گوید در اینجا نقل کنیم: "زرتشت بزرگترین خبط ها را مرتکب شده و اخلاق را آفرید بنا بر این او بایستی اولین کسی باشد که باین خبط خود پی برد زیرا نه تنها او در این باره از همه متفکرین بیشتر تجربه دارد (تاریخ چیزی جز رد تجربی معروف به نظم اخلاقی در همه چیزها نیست) نکته مهمتر اینست که زرتشت از همه متفکرین راستگوتر بود")نیچه،1351: 15).

از نه تا یازده هزار سال پیش برخی از اجتماعات انسانی به آستانه تولید غذا و ابداع کشاورزی رسیدند. ابداع زراعت مرحله مهمی از تاریخ ترقی آدمی است، زیرا کشاورزی حتی در سطح ابتدایی و پایین خود، در فرهنگ مادی و اجتماعی انسان تأثیری بسیار نهاده است. با پرورش گیاهان و اهلی کردن حیوانات، بعد جدید و وسیعی برای تکامل فرهنگی جوامع ایجاد شد (فرزنده، 1384: 36).

فاضلی پور، به نقل از گیرشمن می نویسد،"سکنه بدوی بین النهرین که کشاورزی پیشرفته داشتند از همان نژاد و منشأ سکنه فلات ایران می باشند". وی همچنین معتقد است که غلات به خصوص گندم و جو از ایران به اروپا و مصر برده شده است (فاضلی پور 1380: 29).

گروهی از باستان شناسان نتیجه کاوش های خود را در سال 1966 چنین توصیف کردند که در 7000 سال قبل از میلاد در ناحیه جارمو(ژارمو)، درشمال شرقی عراق کنونی تا دره های حاصلخیز زاگرس و حوالی کرمانشاه و ناحیه خوزستان اجتماعات کوچکی در دهکده های محدود، گردهم زندگی می کردند که حرفه آنها فقط شکار و خوردن میوه درختان نمی شد، بلکه محصولات غذایی خودراانبار می کردند(فاضلی پور، 1380: 31).آرتورپوپ درکتاب خود تحت عنوان شاهکارهای هنر ایران می نویسد: کسانی از دانشمندان عصر حاضر با مطالعات مستقل ازهم به این نتیجه رسیده اند که اولین سرزمین ظهورانسان متفکرایران بوده است (فاضلی پور، 1380: 33).

این مقاله درنظر دارد با بررسی مراسم وجشن هایی که در سرزمین های ایرانی نشین برگزار می شده، اهداف فرهنگ این اقدامات را مورد مطالعه قراردهد، که از نمونه های آن روزدرخت کاری، چهارشنبه سوری،آئین دفن مردگان و جشنهای باستانی مانند نوروز، تیرگان و... است که درادامه به تفصیل مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

روزدرخت کاری

امروزه نقش درخت بر کسی پوشیده نیست فضای سبز، اکسیژن، سالم سازی هوا و طبیعت، جذب انرژی خورشید، تولید میوه، استفاده از چوب، ذخیره و نگهداری آب وغیره.شاید بتوان گفت که اساسی ترین نقش را در حفظ محیط زیست و دادن اکسیژن به کره زمین دارد. بهمین دلیل است که ایرانیان همواره اقدام به کشت درختان سوزنی برگ که در نزد ایشان مقدس بوده می کردند، زیرا این درختان در فصل سرما به خواب نمی روند و در طول سال به فعالیت خود که همان اکسیژن دهی است ادامه می دهند.

برگهای سوزنی که مقاومت بیشتری در برابر سرما دارند، ساختار مناسب گیاهان از نظر انعطاف پذیری که می توانند برف های سنگین را تحمل کنند و یا همیشه سبز بودن گیاهان که به محض مساعد شدن شرایط محیطی عمل فتوسنتز را انجام می دهند اشاره نمود(اردکانی، 1382: 239).

طبری در کتاب خود چنین گفته است به نقل از فاضلی پور: گویند مهر نرسی از دهکده ایروان از روستای دشتبارین بود...و هم در آن ناحیه سه باغ گرفت و در هر باغ دوازده هزار نخل کشت و در یک باغ دوازده هزار زیتون کشت و در یک باغ دوازده هزار سرو کشت واین دهکده و باغ ها و آتشکده ها تا کنون به دست عقاب اوست و چنانکه گویند به بهترین صورت بجاست(فاضلی پور، 1380: 90).هرودوت بر این عقیده بود که یکی از عوامل لشکرکشی خشایارشاه به یونان و سوزاندن شهرآتن همانا انتقام وی برای سوزانیدن دو جنگل مقدس آن از طرف یونانی ها بود (فاضلی پور، 1380: 58).

چهارشنبه سوری و سیزده بدر

از دیگر مراسم ها و جشن هایی که ایرانیان باستان هر ساله برگزار می کردند و هم اکنون نیز برگزار می کنند یکی مراسم روشن کردن و برافروختن آتش است در شب چهارشنبه آخر سال، پیش از یکم فروردین و پیش از بیستم مارچ میلادی است. دیگری نیز سیزدهمین روز پس از آغاز سال خورشیدی معادل با سیزدهم فروردین و یکم آوریل از سال میلادی، بنام سیزده بدر است.در شب و روزی که بنام چهارشنبه سوری خوانده می شود به ویژه در ایام گذشته مردم برای برگزاری جشن و بر افروختن آتش در مزارع کشاورزی و دامنه کوه ها آماده می شدند و از هفته ها قبل در پی آماده سازی مقدمات و جمع آوری چوب خشک و خاشاک و بوته های خشک شده بوده اند. جایی که به نظر نگارنده محل تخم ریزی و نگهداری بسیاری از لاروها و پناهگاه حشراتی بوده که بطور کامل به خواب زمستانی می رفتند و در بهار آماده حمله و خسارت رساندن به محصولات زراعی و درختان و باغ ها می شدند. مردم با برگزاری این مراسم و روشن کردن آتش، پریدن از روی آن و خواندن سرود و شادی کردن، در مهار حشرات و از بین بردن آفات و بیماری های قارچی بسیار کمک می کردند.این در حالی است که غلظت گاز دی اکسید کربن در هوا و مزارع و کشتزارها به عنوان عامل تحریک کننده در بیداری درختان از خواب زمستانی، وتولید قند بیشتر در گیاهان سبز همیشه مد نظر است.از طرفی گاز دی اکسید کربن باعث بی هوش شدن حشرات می گردد و آنهایی که حساسیت بیشتری به این گاز دارند پس از بی هوشی دیگر به هوش نیامده و از بین می روند.درروزسیزده فروردین این بار مردم بیشتر به باغها می روند، همزمان باشکوفایی و بازشدن گلهای درختان به ویژه درختان میوه و ثمردهنده است که در این روزها نیاز به گرده افشانی داشته و رفت و آمد و جشن و شادی و بازی مردم کمک زیادی به این امر خواهد کرد

میزان خسارت ناشی از بیماری های کشاورزی در کشورهای پیشرفته حدود 10 درصد کل محصول برآورد شده است. در کشورهای غیر پیشرفته ممکن است به 30 درصد کل محصول نیز برسد. در ایران از میزان خسارت بیماری ها اطلاعات دقیقی در دست نیست ولی حدود 15 درصد کل محصول برآورد می گردد ولی مسلماً از این مقدار بیشتر است (بهداد1377،5).آلودگی مرحله ای است که پاتوژن در داخل میزبان یا سلول های حساس ارتباط برقرار کرده غذای خود را از آنها جذب می نماید. پاتوژن های گیاهان چند ساله، زمستان را در داخل آنها می گذرانند. قارچ هایی که پاتوژن گیاهان یکساله هستند ممکن است زمستان را به فرم اسپور، میسلیوم در حال خواب اسلکرات روی بقایای آلوده گیاهی یا روی بذر و غده سپری نمایند. باکتری ها نیز در داخل بذر، غده، گیاهان آلوده و خاک زمستان را می گذرانند. نماتدها غالبا به صورت تخم در خاک یا ندرتاً به صورت لارو در بذر(نماتد گالی گندم) زمستان را سپری می کنند. ویروس ها در حشرات ناقل، گیاهان میزبان، بذر و غده زمستان را می گذرانند (بهداد، 1377: 12). بهترین راه مبارزه و پیشگیری از سیاهک نیشکر، ریشه کن کردن و سوزانیدن بوته های آلوده می باشد(بهداد، 1377 : 231). در مورد سفیدک سطحی سیب: بهتر است اواخر پاییز پس از ریختن برگ، سر شاخه های مبتلا را هرس کرده و برگ های ریخته شده روی زمین را جمع کرده و سوزانده شوند(بهداد، 1377: 355).

از بین بردن بقایای نباتات: این روش در خیلی موارد در تقلیل انبوهی آفات اثرات نکویی دارد. جمع آوری میوه های بادام و پسته آلوده به زنبورهای مغزخوار بادام و پسته و سوزاندن آنها یکی از راه های موثر در مبارزه باآفات مذکور می باشد. هرس سر شاخه و قطع درختان آلوده به سوسک پوستخوار درختان میوه از تراکم انبوهی آنها می کاهد و به همین ترتیب از شدت خسارت آن ها نیز کم می کند.(اسماعیلی،آزمایشی فرد و میرکریمی، 1374: 75).البته درختان خشک شده و چوبهای خشک باغ ها و جنگل ها از عوامل بزرگ آتش سوزی هستند.

نگهداری ماهی سرخ در پای سفره هفت سین

جهان بینی ایرانی یعنی آیین زرتشت به کشاورزی ارج می نهاد. چنانکه پاکیزه نگه داشتن آب، نگه داری نباتات و آباد ساختن خاک طبق دستورات اوستا و گات ها این اهمیت را نشان می دهد(فاضلی پور، 1380: 38).

آب مهمترین نیاز بدن بعد از هوا می باشد. آب معمولأ به وسیله تبخیر به محیط برگشت داده می شود و دوباره به وسیله باران به محیط بر می گردد(کرمی، 1385: 104).

وسواس ایرانیان زرتشتي در پاک نگه داشتن آب، خاک، هوا وآتش زبانزد یونانیان بوده است. هرودت و گزنفون در این باره قلم فرسایی کرده و نوشته اند؛كه ایرانیان هیچ چیز آلوده و کثیفی را در آب نمی ریزند و در پاک نگه داشتن خاک و زمین مراقبت می کنند (مهر، 1381: 70).

به نظر نگارنده براین اساس ایرانیان در پرورش ماهی سرخ همت می گماردند  و آن را تا به امروز در پای سفره هفت سین تمام خانواده هایی که از نژاد ایرانی هستند می بینیم. اما فلسفه اش در این بوده است که ماهی سرخ(Carassius carassius ) که بیشتر از این خانواده هستند نیاز بسیار کمی به اکسیژن محلول در آب دارند. یعنی در حدود دو میلی گرم در لیتر و در شرایط یک میلی گرم در لیتر نیز می توانند به زندگی خود ادامه دهند. همچنین وزن کم و جثه کوچک این ماهیان آن ها را در برابر شرایطی از قبیل کمبود موادغذایی و سختی شرایط سخت دمایی و PH و دیگر مسایل مقاومتر ساخته است. این ماهی ها در حفظ و تعادل اکوسیستی آبگیرها نقش مهمی دارند.

گونه های مختلف ماهیان به مقادیر متفاوتی از اکسیژن محلول در آب نیازمندند که این اکسیژن از طریق هوا هنگامی که سطح آب متلاطم باشد و همچنین از راه فتوسنتز گیاهان که در آب منتشر می شود، تأمین می شود. آزاد ماهیان احتیاج بیشتری به اکسیژن آب دارند. غلظت مطلوب برای آنها 8 تا 10 میلی گرم در لیتر است. اگر سطح اکسیژن به کمتر از 3 میلی گرم در لیتر کاهش یابد،علایم نفس تنگی را نشان خواهند داد. کپور ماهیان نیاز کمتری دارند، آنها می توانند در آب حاوی 6 تا 8 میلی گرم در لیتر رشد کنند و علایم نفس تنگی را فقط هنگامی که غلظت اکسیژن به 5/1 تا 2 میلی گرم در لیتر کاهش یابد نشان می دهند(اسوبودووا و دیگران، 1385: 15).

مراسم دفن مردگان

زرتشتیان مردگان خود رادر دخمه می گذاشتند و به این شکل مراسم تدفین را انجام می داده اند. استفاده از دخمه برای مردگان است. دخمه یا آنگونه که فرنگی ها می گویند برج سکوت، موضوعی خیال انگیز برای نویسندگان خارجی شده است. دخمه یکی از راه های رهایی از بدن مرده است. در بین زرتشتیان تدفین هم معمول بوده است. دخمه را در بالای کوه دور از شهر می ساختند، جایی که لاشخوران به سادگی در زمان کوتاهی، گوشت مرده را می خوردند و سپس نگهبانان دخمه، استخوان های مانده را درون چاهی ریخته تیز آب بر روی آن می ریختند تا گندزدایی شده و از بین برود. به کار بردن این روش طبيعی است. یعنی گوشت حیوانی را پرندگان می خوردند. همچنین باعث آلودگی محیط زیست نمی شود زیرا جایی که لاشخور زیاد باشد در چند دقیقه گوشت مرده خورده می شود. در برابر، خاکسپاری دشواری ها همراه دارد. یکی آن که خاک و زمین را آلوده می کند. دیگر آن که، سبب اتلاف زمین هایی می شود که می توان برای کشاورزی و آبادانی از آن استفاده کرد. اهمیتی که دین زرتشت برای حفظ و حمایت محیط زیست قائل شده، باعث شده است که عده ای از دانشمندان، دین زرتشت را نخستین دین حفظ محیط زیست نام دهند(مهر، 1381: 70).

به خاک سپردن مرده نیز گناه بود از این رو جسد را در محوطه سرباز محصوری به نام "دخمه" در معرض هوا و هجوم کرکسان و سگان قرار می دادند. علت این کار آن بود که فکر می کردند به محض آن که روح بدن را ترک می کند بدن بی درنگ آلوده می شود و شروع به تجزیه و تباهی می کند. در باره مسئولان حمل جسد و این که سپس چگونه و با چه تشریفاتی خود را پاک کنند توضیحات مشروحی وجود دارد. آن گاه خورشید می بایست بقایای آلودگی استخوان ها را پاک کند. سپس استخوان ها را جمع می کردند و با احترام در گورهایی سنگی(استودان) دفن می کردند. با این عمل زمین پاک می ماند و آلوده نمی شد(دریایی، 1383: 180).

به نظر نگارنده اگر از دیدگاه اکولوژی و علمی به این قضیه بنگریم و برآورد کنیم که برای تولید یک کیلو گوشت جانداری مثل انسان یا آخرین موجود در رأس هرم غذایی قرار دارد چه قدر انرژی باید صرف شود و ایرانیان با نثار بدن خود به طبیعت چه قدر انرژی را به طبیعت برگردانده و از هدر رفتن مقدار زیادی انرژی جلوگیری می کردند، متوجه منظور آنان خواهیم شد.

اکولوژیستها چنان دریافته اند که از مجموع انرژی خورشید که به سطح زمین می رسد تقریباُ یک درصدآن به پروتوپلاسم گیاه می رسد و از مجموع مواد غذایی تولید شده بوسیله گیاه ممکن است 2 تا 10 درصد آن تبدیل به مواد غذایی در مصرف کننده نخستین شود. مثلا از هزار کیلو علف ممکن است بتوان فقط 80 تا 90 کیلو گوسفند تولید کرد. در دریاچه های بزرگ و اقیانوس ها مقدار زیادی از انرژی خورشید قبل از این که به تولید کنندگان نخستین مانند پلانکتون ها برسد به وسیله آب جذب می شود. دانشمندان تخمین می زنند که اقیانوس ها 18/. درصد از مجموع انرژی خورشید را مورد استفاده قرار می دهند.در یک چرخه غذایی در اقیانوس ها می بینیم فیتوپلانکتون ها (پلانکتون گیاهی) مستقیما وابسته به انرژی خورشید و مواد غذایی و معدنی محلول در آب هستند. فیتوپلانکتون ها به کمک انرژی خورشید و جذب عناصر از آب، غذای خود را می سازند و تکثیر می یابند. زئوپلانکتون ها یا پلانکتون های جانوری از فیتوپلانکتون تغذیه می نمایند و به جمعیتشان افزوده می شود. نهنگ ها یا ماهی ها از زیوپلانکتون ها تغذیه می نمایند و تولید مثل می کنند و بالاخره انسان از ماهی ها و نهنگ ها تغذیه می کند و به زندگی خود ادامه می دهد. صد تن فیتوپلانکتون ممکن است فقط در حدود هشت تن زئوپلانکتون تولید کند که از آن نیز 560 کیلو ماهی یا نهنگ تولید خواهد شد و این مقدار ماهی برای تولید در حدود 33 کیلو انسان کافی است. مثال دیگری در جزیره ای بنام رویال در میشیگان که درداخل یک پارک بزرگ ملی قرار گرفته، اکوسیستم محتوی گیاهان و موس(نوعی گوزن است)که در اروپا بنام الک می شناسند و گرگ صورت گرفته. اکولوژیست ها تخمین زده اند که 346 کیلو گیاه لازم است تا 27 کیلو موس تولید شود واین مقدار گوزن موس برای تولید نیم کیلو گرگ کافی است.در کشورهای با جمعیت سریع رشد،انسان در افق علف خوار قرار گرفته است(حسینی زاده، 1373:"اطلاعات منتشر نشده").

اهمیت کشاورزی در ایران باستان

گیرشمن در کتاب خود می گوید؛ایرانیان نه تنها یونجه را به عنوان علف مدیا که گیاهی بومی آسیا بود به اروپا بردند بلکه به تربیت زنبورعسل و پرورش گاو و گوسفند و بز و حیوانات مرکوب دیگر اشاره دارد(فاضلی پور، 1380: 168).

شیوه اصلی تولید و منبع در آمد و امرار معاش مردم در ایران کشت و برز و کشاورزی بود. محصولات کشاورزی عبارت بودند از غلاتی نظیر جو، چاودار، ارزن، حبوبات، علوفه، الیاف برای ریسندگی، میوه هایی نظیر انگور، انجیر، پسته و بادام، خرما و سبزی ها و نیز برنج و باغات زرد آلو و زیتون. ساسانیان به توسعه کشاورزی گسترده بسیار علاقه داشتند و می دانیم که در خوزستان و عراق زمین های کشاورزی گسترده و قابل کشتی وجود داشته است. ساخت و مراقبت از قنات ها(کاریزها) به ویژه در مناطق خشک و بیابانی یا پر از پستی و بلندی، نمایانگر اهمیتی است که ساسانیان برای توسعه کشاورزی قائل بوده اند(دریایی، 1383: 118).  

به نظر نگارنده نکته مهم دیگری که جنبه دو منظوره داشته است نگهداری کبوتر وساخت کبوترخانه ها بوده است.علاوه بر آب، برای تقویت زمین و بالا بردن سطح باروری آن نیز به کود توجه می شد و در این زمینه از فضولات حیواناتی چون پرندگان، گاو، گوسفند بهره می بردند، ازکودهای بسیار مفید، کود کبوتر بود که از اعصار باستانی مورد استفاده قرار می گرفت.در هر کبوتر خانه حفره هایی درون برج ها تأبیه می شد که زبل پرنده در آن ریخته و جمع می گردید و پس از مدتی آن محل تخلیه و با خاک مخلوط و جهت تقویت اراضی استفاده می شد از کود مبال برای تقویت باغات و باروری بیشتر درختان سود می بردند(فاضلی پور، 1380: 96).

در ضمن هر ساله فستیوال پرواز کبوتران برگزار می شده تا کبوتر هایی که بیشترین ساعت پرواز را در ارتفاع بالا را داشته شناسایی واز آن در کارهای خبرچینی از دیگر کشورها استفاده می شده،    نمونۀ یکی از این مراکز و ایستگاهای استراحت کبوتران نامه بر تاق گرا در پاتاق در مسیر کرمانشاه به سرپل ذهاب است.

انتخاب موقعیت مکانی این تاق می تواند معرف نطرات گوناگونی در باره آن باشد نخست آنکه در بلند ترین نقطه ساخته شده و دارای دیدگاه ممتازی است کنار جاده باستانی بنا شده و این جاده سنگفرش پیچ در پیچ تا پایین دره کشیده شده است باریکه آبی که گویای چشمه پر آبی در قدیم بوده در چند متری آن جریان دارد و می رساند که بنای تاق هم می توانسته پاسگاه هم دیدگاه و هم بی تردید جایگاهی برای استراحت مسافر خسته بوده باشد. این مطلب نیز به جای خود محفوظ که ممکن است یادگار احداث و انجام ساختمان راه ساخته شده باشد ولی با توجه به بافت معماری و شکل آن بیشتر یک بنای یادگاری و دیده بانی را القا می کند(کامبخش، 1374: 345).

جشن‌ها و عیدها

به نظر نگارنده ایرانیان باستان به حرکت و وضع منظومه شمسی آگاه بودند واساس کار عیدها و جشنها و مراسمات خود را بر این اساس پایه ریزی کرده اند، چنانچه پرفسور بیرشک اشاره به عدد 2820 سالی(یعنی دوره تناوب گاهشماری  خورشیدی) کرده است که این عدد نشان دهنده این است که هر 2820 سال زمان تحويل سال نو ایرانی تکرار می شود.

در راهنمای استفاده از جدول(خیامی) به دو عدد 342 و 474 برخوردم که اعداد به وسیله آنها به سه دسته تقسیم می شوند، اما این دو عدد سال آخر آخرین زیر دوره 128 سالی و آخرین سال دوره 2820 سالی هستند که درطی کار به آنها برخورده بودم و معلوم شد که خیام هم دوره  2820 سالی و تقسیم آن را می شناخته و دوره را مثل من اما تا نیمه دوم سدهُ پنجم حساب کرده بوده. وقتی که ما به نیاکان دانشمندکه طرح چنین تقویمی را در نزدیک به چهل قرن پیش با دقتی ریختند که با دقت کارهای علمی قرن بستم برابری می کند افتخار می کنیم(بیرشک، 1380: 605).

بزرگ ترین جشن های زرتشتیان(ایران باستان)، نوروز بود که با اعتدال ربیعی همراه است. هنگامی که خورشید روی مدار استوا قرار می گیرد و روز و شب برابر می شوند. این روز اول فروردین برابر، 21 مارچ است. جشن مهرگان که دومین جشن بود که با اعتدال پاییزی همزمان بود.(این اعتدال در روز 23 سپتامبر برابر با اول مهر است) و مهرگان ده روز دیرتر یعنی روز مهر از مهر ماه که دهم باشد جشن گرفته می شود. بعد از این دو جشن، جشن های تیرگان و دیگان مهم بودند. جشن تیرگان برابر روزی است که خورشید در دورترین نقطه شمالی از استوا قرار دارد و بزرگترین روز و کوتاه ترین شب است(این روز در حدود 22 جون است که برابر اول تیر می باشد و جشن تیرگان ده روز دیرتر در دهم تیر است) و جشن دیگان که خورشید در دورترین نقطه جنوبی از استوا قرار دارد و بزرگ ترین شب و کوتاه ترین روز است .این روز در حدود 22 دسامبر و جشن دیگان در روز 23 دی ماه روز دی برابر 23 دسامبر برگزار می شود (مهر، 1381: 183). حتی جشن کریسمس عیسویان نیز بر گرفته از جشن شب یلداست.عيسوي ها علامت صليب راعلامت رسمي مذهبي خود كردندواين علامت روي درفش كاويان پرچم معروف ايران نقش شده بود.قبل از اين كه شكل صليب علامت رسمي عيسويان شودعلامت مذهبي آنها ماهي بود با اسم يوناني آن(يكنوس).عيسوي هاي مشرق كه درايران مي زيستند يا در كشورهاي تحت الحمايه ايران بودند شكل صليب را علامت خود كردند كه نشان بدهند تحت الحمايه ايران هستند.اما صليب در تاريخ ايران، خيلي قديمي تر از زماني است كه حضرت مسيح را به صليب كشيدند و دليل مثبت اين موضوع قبوري است كه براي دفن سلاطين هخامنشي دركوهی در جنوب ايران نقر شده و آن قبور تقريباً بدون عيب است و هر كس مي تواند برود و آنها را ببيند تا مشاهده كند كه مدخل آنها را به شكل صليب نقر كرده اند و آن قبور به طور متوسط 500 سال قبل از ميلاد مسيح نقر شده است (موله،هرتزفلد و گیرشمن، 1372: 2517).

خان‍‍دان های ایرانی آداب و رسوم و سنن نوروزی را در نواحی مختلف هند رواج دادند. شاهزادگان تیموری و بابری که امپراطوری بزرگی در هند تشکیل دادند، از آنجا که با آداب و رسوم ایرانی پرورش یافته بودند، نوروز مهمترین جشن دربارشان بوده است. آیین نوروز را ایرانیان به سراسر قلمرو اسلام بردند، چنانکه هنوز در مصر در اوایل بهار، درست در همان روزی که در ایران مراسم سیزدهم فروردین بر پا می شود، مردم به تقلید از ایرانیان از شهر بیرون می روند و مراسمی دارند که به مراسم سیزده بدر ما بسیار شبیه است و آن را "شم النسیم" می گویند. گذشته از این، مسلمانانی که از راه پنجاب به هند رسیدند، و یا آنکه با کشتی های دریانوردان خلج فارس تا زنگبار و ساحل شرقی آفریقای جنوبی پا نهادند، کردانی که از راه سوریه به مصر نقل مکان کردند ترکانی که از شبه جزیرهُ بالکان تا کنار دانوب را تصرف نمودند و تاتارهایی که در کنار رود ولگا و شبه جزیرهُ قرم یا دشت قبچاق رخت اقامت افکندند، همگی چیزی کم و بیش از مراسم و سنتهای نوروز سلطانی را با خود بدین سر زمینها بردند. در نیمه اول قرن دوازدهم هجری تشریفات جشن نوروز در دربار شاه سلطان حسین و محمد شاه هندی و سلطان ابراهیم عثمانی از حیث شکوه و جلال با یکدیگر رقابت می ورزید. و شیرازیهای زنگبار و آفریقای شرقی و جزایر قمر، نوروز را به یادگار بوم و بر دیرین خودعزت می گزاردند(کیوان، 1349: 51).

توضیح جشن ها

جشن ها و عیدها و شادی ها و مراسماتی که هر قوم و ملتی دارا بوده و هستند حاکی از نشانه و سمبلی است که آن ملت دارد، نشانه ای از آمال و اعتقادات و آرزوهای آن مردمان است و از فرهنگ و منش آن مردمان در آن، دوره یا دوره های پیش از آن سرچشمه می گیرد.این مراسم چه در شادی ها و چه در سوگواری ها هر یک پیامی و هر کدام منظور و مقصود خاصی را به بینندگان آن تفهیم می کند.

به نظر نگارنده از نظر کشاورزی درس هایی که امروزه  به عنوان طرح های آزمایشات کشاورزی در دانشگاه ها و مراکز تحقیقات علمی وکشاورزی تدریس می شوند بر اساس یافته ها و مطالعات و نتیجه گیری هایی است که بر روی بذرها و ارقام مختلف محصولات کشاوورزی بعمل می آید یعنی ارقام و ژنوتیپ های مختلف از محصولات کشاورزی را در قالب یکی ازانواع طرهای پایه کشاورزی با تکراهای مشخص و احیاناً مقادیر مشخصی ازانواع کودها و یا دیگر شرایط کشت می کنند.

در ایران باستان، از زمان ساسانیان رسم بر این بود که 25 روز پیش از نوروز بر روی هفت ستون گلی، غلات یا حبوبات می کاشتند و هر کدام که محصولش خوب می شد، باور داشتند که آن محصول، در آن سال خوب  می شود(کیوان، 1349: 189).

جا حظ در این زمینه می نویسد: بیست وپنج روز پیش از نوروز در صحن دارالملک دوازده ستون از خشت خام بر پا می شد، و بر هر ستون یکی از حبوبات، گندم، جو، برنج، باقلا، کاجیله، ارزن، ذرت، لوبیا، نخود، کنجد و ماش می کاشتند، و در جشن های نوروز و مهرگان در دربار پادشاهان ساسانی، در خوانچه ای هفت شاخه از درخت هایی که مقدس می شمردند، مثل زیتون و بید و انار و به و غیره می گذاشتند و در هفت پیاله سکه سفید و نو می نهادند. ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه، ضمن گفتگو از نوروز و داستان های مربوط به پیدایش آن در بارهُ سبزه های نوروزی چنین می نویسد: هر شخصی از راه تبرک به روز در طشتی جو کاشت، سپس این رسم در ایرانیان پایدار ماند، که روز نوروز در کنار خانه هفت صنف(به احتمال فریب به یقین می توان گفت، ترکیب لغوی هفت سین که تشریفات مخصوص آن، به شیوه کنونی، پس از ظهور اسلام بر مراسم باستانی نوروز، افزوده شده است، مصحف همین ترکیب هفت صنف غلات است که ابوریحان بدان اشاره کرده است) از غلات، بر هفت استوانه بکارند، و از روئیدن این غلات، به خوبی و بدی زراعت و حاصل سالیانه حدس بزنند(کیوان، 1349: 72).

آمار علمی است که در مورد جمع آوری، سازمان دادن و تجزیه و تحلیل دادها و تفسیر و تعمیم نتایج بحث می کند. شاخص های آماری عبارتند از مقادیر، کمیت ها و معیارهائی که برای نشان دادن نتیجهُ یک بررسی آماری به کار برده می شوند. میانگین و درصد دو شاخص آماری هستند(رضایی، 1374: 7). طرح های آزمایشی الگوهای ابداع شده ای هستند که برای انجام آزمایشات مقایسه ای مورد استفاده قرار می گیرند. تیمار(رفتار):هر یک از عواملی را که برای مطالهُ اثر آنها بر روی صفت یا صفات مختلف کود برروی عملکرد ذرت مقایسه شوند هر مقدار کود یک تیمار است. واحد آزمایشی(کرت یا پلات): واحد آزمایشی کوچکترین قسمت از ماده آزمایشی است که در آن یک تیمار در یک تکرار تحت آزمایش قرار دارد. لغت کرت(پلات) در آزمایشات مزرعه ای به عنوان واحد به کار می رود(ولی زاده و مقدم، 1373: 85).

جشن نوروز

نوروز بدون گفت و گو، زیباترین جشن میان جشن های همه ادیان و اقوام و منطقی ترین مبدأ برای آغاز سال است. در این جشن سه جنبه نجومی، ملی و دینی با برجستگی به چشم می خورد. از دیدگاه نجومی، این روز مقارن با اعتدال ربیعی یعنی هنگامی است که خورشید روی مدار استوا قرار می گیرد و روز و شب برابر است، روزی که طبیعت از خواب زمستانی بیدار می شود و زندگی نو آغاز می کند. از دیدگاه ملی و تاریخی آمده است: هنگامی که جمشید شاه از کارهای سازندگی فارغ شد، مردمان در آسایش، کشور در آبادانی، و همه چیز فراوان بود، به دیوان فرمان داد تا تختی زرین و جواهر نشان برای او بسازند و او را به هوا برند و این روز را آغاز سال نو خواندند. محمد باقر مجلسی در کتاب " سماءو العالم" نوشت که به روایت امام جعفر صادق در این روز حضرت محمد در دشت غدیر خم برای حضرت علی از مردم بیعت گرفت، و در همین روز حضرت علی به مردم نهروان غالب شد، و در همین روز امام دوازدهم که فعلاُ از دیده ها پنهان است، مجدداُ ظاهر می شود. از دیدگاه دین، مراسم جشن نوروز همیشه با خواندن جشن آغاز می شود و زرتشتیان پیش از دید و بازدید نوروزی به "در مهر" و پرستشگاه های خود می روند و ستایش خداوند را به جا می آورند. زرتشتیان روز خرداد فروردین ماه(روز ششم فروردین) را که تولد اشورزرتشت است جشن می گیرند و این همان روزی است که ابوریحان از آن به عنوان نوروز بزرگ نام می برد (مهر، 1381: 183).

در میان اعیاد، آنکه بیشتر قبول عام داشت، چنانکه امروز نیز دارد، نوروز بود، که آنرا نوگ روز می گفتند. این جشن در آغاز سال بود و در سال دینی بلافاصله بعد از عید فروردیگان می آمد. بموجب روایت دینکرد،هر پادشاهی در این روز فرخنده رعیت ممالک خویش را قرین شادی و خرمی می کرد و دراین عید کسانی که کار می کرده اند،دست از کار کشیده باستراحت و شادمانی می پرداخته اند (کریستین سن 1375، 250).

در عهد هخامنشیان پادشاهان در نوروز بارعام می دادند و مراسم ویژه ای با حضور قراولان خاص و امیران و رجال، با شکوه تمام انجام می گرفت و در همین روز کشورهای جزو امپراتوری و استان های مختلف کشور، تحفه ها و هدایایی به وسیله نمایندگان برجسته و برگزیده خود به حضور شاهنشاه تقدیم می کردند و "صاحب بار" نمایندگان ملل تابعه را به نوبت به خدمت شاه می برد.شاهنشاه آنچه از هدایا را که پر ارج و بها بود به خزانه می فرستاد و بقیه را می بخشید و به هدیه کنندگان نیز در خور مقام و منزلت آنان عطایایی می داد. برابر رایت گزنفن مورخ مشهور یونانی، شاهنشاهان در ازای پذیرش هدایا، به هدیه کنندگان چیزهایی که در کشورشان نبوده و بدانها نیاز داشتند می بخشیدند(کریستین سن، 1375: 25).

جشن تیرگان

از جهت نجومی جشن تیرگان مقارن  با بلندترین روز سال خورشیدی و گرمای تابستان. از لحاظ تاریخی روزی است که آرش کمانگیر مرز بین ایران و توران را معین می کند. داستان این است که پس از جنگ بین ایران وتوران، دو طرف پذیرفتند که آرش از بالای کوه دماوند تیری را رها کند و هر جا که فرود آمد مرز ایران وتوران باشد. آرش با مهر به بزرگی میهن، با همه توان، روان و جان خود، تیر را رها کرد و در کنار رود جیحون فرود آمد و سرحد دو کشور شد. فشار این کار بر روی آرش آن اندازه بود که پس از این کار و پیروزی، سوخت، خاکستر شد و جان به جان آفرین تسلیم کرد.این حماسه غرور آمیز نشانه ای از بزرگی روان و سرشت ایرانی است.از لحاظ اجتماعی و دینی، امروزه در روز پس به جای آوردن مراسم جشن و نیایش اهورامزدا،افراد یک خانواده و دوستانشان معمولاُ در خانه رئیس خانواده(نمان) گرد آمده، بچه ها بهم آب می پاشند. نامزدها برای هم هدیه می برند. بزرگان از داخل کوزه ای نام هایی را که از پیش در آن ریخته  شده، به بصورت اتفاقی درآورده، و شخص خوش صدایی از روی کتاب حافظ یا کتاب دیگری فال می گیرد. دست آخر با خوردن آجیل و میوه به خواندن سرود  و پایکوبی ودست افشانی می پردازند (مهر، 1381: 192).

جشن مهرگان

دومین جشن بزرگ ملی-دینی ایرانیان "مهرگان" بود که در روز 10 مهر، روزی که نام روز و ماه یکی بود، جشن گرفته می شد و مانند نوروز سه جنبه نجومی(طبیعی)، تاریخی و دینی داشت.از نظر نجومی، مهرگان چند روز پس از اعتدال پاییزی جشن گرفته می شود(اعتدال پاییزی اول مهر صورت می گیرد) و جشن برداشت محصولات کشاورزی است. از نظر تاریخی، در این روز نیروی داد و راستی به سر کردگی کاوه آهنگر بر آرتش دروغ و ستمگری آژی دهاک پیروز شد و فریدون به شاهی رسید. مبارزه راستی و دروغ، داد و ستم در ایران ریشه دینی دارد و همه جشن های ملی هم به گونه ای این مبارزه و پیروزی نهایی حق برناحق رانشان میدهد. ولی،درتاریخ مهرگان این جنبه درخشندگی ویژه ای دارد. ابوریحان در کتاب "آثارالباقیه" می نویسد. درروز "مهرگان" فرشتگان به یاری کاوه آهنگر شتافتند و فریدون به تخت شاهی نشست وضحاک رادرکوه دماوند زندانی کرد و مردمان را ازگزند اوبرهانید. از نظر دین درفرهنگ ایرانی مهریا میترا به معنای فروغ خورشید و مهر و دوستی است. همچنین مهر نگه دارنده پیمان وهشداردهنده به پیمان شکنان است. پادشاهان هخامنشی،اشکانی وساسانی جشن مهرگان رابزرگ می داشتند. در روزگار ما به مناسبت آغاز سال تحصیلی و گشایش آموزشگاه ها در آغاز مهر، جشن مهرگان، جشن فرهنگی اعلام شده بود.همچنین می توان آنها را به عنوان جشن کشاورزان، جشن ملی نگاه داشت. زرتشتیان ایران همیشه این جشن را با شکوه ویژه ای برگزار کرده و می کنند(مهر، 1381: 188).

پادشاهان نخستین ساسانی سالی دوبار در اعیاد نوروز و مهرگان بارعام می دادند و ورود همه کس را از خرد و کلان آزاد می فرمودند.  چند روز قبل از طرف شاه اعلام می شد، که بارعام خواهد داد، تا شاکی و متشکی عنه خود را برای جواب دادن آماده کنند. پس آنگاه پادشاه بموبد[ان موبد] امر میداد، که مردمانی امین و مطمئن در مدخل قصر قرار دهد، تا کسی از دخول متظلمان ممانعت نکند و اعلام می نمود، که هر کس در این موقع مانع شود، از اینکه مظلومی شکایت خود را عرض کند، نسبت بخدا و پادشاه مرتکب گناهی عظیم شده و از امان قانون محروم خواهد بود(کریستین سن، 1375: 406).  

همچنین در مهرگان بخاطر فراغت از کشاورزی و برداشت محصول و نیایش، مسابقات چوگان بازی همیشه در حضور شاه و فرمانروایان  و فرماندهان بزرگ در همه جای سرزمین ایران برقرار بوده است. به نظر نگارنده توپی که در بازی هایی مانند چوگان و هاکی استفاده می شده است بنام گوی، نشان دهندهُ این است که ایرانیان بنیان گذار تمام بازی های توپی در جهان هستند که امروزه تمام بازی هایی که با توپ انجام می شود به نوعی منشأ از هاکی و چوگان دارند. اما هدف از هاکی و چوگان: ما اگر افراد سوار بر اسب را در میان بازی با سواره نظام ایران که بسیار قوی بوده است را مقایسه کنیم به این نکته پی خواهیم برد که هاکی و چوگان در واقع تمرینی عملی برای این سپاه بوده است. سواره نظام ایران همواره در جنگ ها حرف اول را میزده و شرکت در سواره نظام برای هر ایرانی و حتی شاهزادگان و بزرگان افتخار بوده است. چوبی که برای ضربه زدن به گوی استفاد ه می کردند به اندازه ی یک نیزه جنگی بلند بوده واسب و سوارکار همیشه از نظر بدنی و دیگر شرایط رزمی در آمادگی کامل بسر می برده اند. یا در هاکی اگر چوب ورزشکاری که هاکی انجام می داده است را با شمشیر ودیگر آلات که پیاده نظام بکار میبرده مقایسه کنیم متوجه هدف از این ورزش ها خواهیم شد. در ایران باستان همواره تلاش در حفظ کیان ایران و ایرانی بوده و هدف جلوگیری از تهاجم دشمنان در دستور کار بوده است و با یک نگاه عمیق در میابیم که تمام مراسم و جشن ها وآئین ها در جهت حفظ کشور بوده است. نکته حائزاهمیت نگهداری وتربیت اسبها در ایران باستان بوده است.

سپاهی که شاپور دوم برای جنگ با قسطنطین دوم به راه انداخت ....عده ای از سربازان شاپور دوم سواره بودند و طبق معمول اسب های خوب داشتند. اسبهای ارابه ها طوری پرورش می افتند که تخم مرغ نباید از پشت آنها بیفتد که در اینصورت متصدی اصطبل مورد بازخواست قرار می گرفت که در پرورش اسب ارابه اهمال کرده است. گرچه کسی نمی توانست ازغذای اسب های ارابه که جو و کشمش بود بکاهد ولی می توانست تنبلی کند واسب را تیمار ننماید (موله،هرتزفلد و گیرشمن، 1372: 2426).

جشن یلدا

از نظر نجومی شب یلدا یا "شب چهله" شب اول زمستان و درازترین شب سال است،و فردای آن با دمیدن خورشید، روزها درازتر و تابش نور ایزدی فزونی می یابد.این بود که ایرانیان باستان شب آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می خواندند و برای آن جشن بزرگی بر پا می کردند. مثلاُ از منابع رومی می دانیم که پیران و پاکان به تپه ای رفته، با لباس نو و مراسمی از آسمان می خواستند که آن "رهبر بزرگ" را برای رستگاری آدمیان گسیل دارد و باور داشتند که نشانهُ زایش آن ناجی، ستاره ایست که بالای کوهی –به نام فیروزی- که دارای درخت بسیار زیبایی بوده است، پدیدار خواهد شد. ظاهراً پس از مسیحی شدن رومیان، سیصد سال بعد از تولد عیسی مسیح، کلیسا جشن تولد مهر را به عنوان زادروز عیسی پذیرفت، زیرا موقع تولد او دقیقاً معلوم نبود.از این روست که تا امروز بابانوئل با لباس و کلاه موبدان ظاهر می شود و درخت سرو و ستاره بالای آن هم یادگار مهری هاست. جالب این است که یلدا کلمه ایست سریانی به معنای تولد و به گفته ابوریحان آن را شب زادن ترجمه کرده اند.آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه های گوناگون است که همه جنبه نمادی دارند و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند. در این شب هم مثل جشن تیرگان، فال گرفتن، کتاب حافظ مرسوم است. حاضران با انتخاب و شکستن گردو از روی پوکی یا پری آن، آینده گویی می کنند (مهر، 1381: 192).

جشن سده

جشن سده، جشن پیدایش آتش است. سد روز از پایان تابستان گذشته و یا سد شب و روز به نوروز مانده است و کهن بودن آن به پایه جشن های نوروز و مهرگان می رسد. از نظر نجومی(طبیعی) نیاکان ما در روزگاران بسیار کهن، سال را به دو پاره(فصل) بخش می کردند. تابستان که هفت ماه به درازا می کشید، در نخستین روز فروردین ماه آغاز و آخرین روز مهر ماه پایان می یافت. زمستان از آغاز آبان ماه شروع می شد و تا پایان اسفند به طول می انجامید. جشن سده، صدمین روز از آغاز زمستان و یا صد روز و شب(پنجاه روز و شب) به اول تابستان بود. از نظر تاریخی نسبت این جشن به هوشنگ شاه داده شده است. از نظر دینی، این جشن به یاد آورنده اهمیت نور، آتش و انرژی ایست. قبله ای که در همه جا هست، هر جا نور است، خدا آن جاست. فروغ خورشید، ماه، آتش، چراغ و نیز روشنایی درونی دل و جان، همه نشان هایی از فروغ اهورامزدا هستند، بهشت در اوستا به نام روشنایی بی پایان خوانده شده است(مهر، 1381: 190).

روز دهم بهمن، عید مشهور سذگ(سده) بوده، که جشن خاص آتش است و غالباٌ در کتب مورخان ایران وعرب، ذکر آن آمده است. بنا بر روایت بیرونی ایرانیان"در شب سذگ دود بر  می انگیزند، تا دفع مضرات کند. افروختن و شعله ور گردانیدن آتش در این شب و راندن حیوانات وحشی و پرانیدن مرغان در میان شعله و نوشیدن شراب و تفریح نمودن در گردآ تش، جزء رسوم پادشاهان شده است(کریستین سن، 1375: 255).

جشن های ماهانه و گاهانبارها

در هر ماه، یک بار نام روز و ماه یکی هستند.زر تشتیان این روزها را جشن می گرفتند و شادی می کردند. این دوازده جشن به نام ماه ها، فروردینگان(19 فروردین). اردیبهشتگان(2 اردیبهشت گاهنامه کنونی ایران و 3 اردیبهشت گاهنامه زرتشتی). خردادگان(4 خرداد کنونی 6 خرداد زرتشتی). تیرگان(10 تیر کنونی و 13 تیر زرتشتی). امردادگان(3 امرداد کنونی و 7 امرداد زرتشتی). شهریورگان(30 امرداد کنونی و 4 شهریور زرتشتی). مهرگان(10 مهر کنونی و 16 مهر زرتشتی). آبانگان(4 آبان کنونی و 10 آبان زرتشتی). آذرگان(3 آذر کنونی و 9 آذر زرتشتی). دیگان(25 آذر، 2و9 دی کنونی و 8،16 و24 دی زرتشتی). بهمنگان(26 دی کنونی و 2 بهمن زرتشتی) و اسفندگان(29 بهمن و 5 اسفند زرتشتی)خوانده می شود. در سال شش گاه انبار، هر یک به مدت پنج روز گرفته می شود. گاه انبارها با طبیعت و کشاورزی بستگی دارند. گفتیم در همه جشن های زرتشتی سه عنصر: طبیعی، نجومی، تاریخی(ملی،اجتماعی و دینی ) حضور دارند. گفته شده است که آیین " گاه انبارها " پیش از اشور زرتشت هم جشن گرفته می شده اند(مهر، 1381: 183-181).

نتیجه گیری

ایرانیان به هرشکلی و در قالب هر بهانه و هر طرحی در جهت حفظ بقا و تمامیت کشور خود و طبیعت کوشیده اند، چه با مراسمات دینی، چه با جشن و سرور و شادی، چه در زمان مرگ و دفن اموات خود همواره کوشیده اند تا طبیعت و در نهایت کشور خود را از شر دشمنان نگهداری کنند. به دواصل مهم خود یعنی کشاورزی وارتش بسیار اهمیت می دادند. براساس افکار واعمال وآیین ها ومراسم گذشتگان در میابیم که آیین زرتشت، دینی کاملاً براساس حفظ طبیعت و توجه به کشاورزی بوده است.از همه مهمتر اینکه همیشه گردهمایی ها و دور هم جمع شدن واز حال یکدیگر باخبر بودن و روابط اجتماعی گرم و دوستانه آنها بوده که باعث شده از لحاظ روحی و روانی در شرایط بسیار خوبی باشند، و همواره در تمامی کارها به یکدیگر کمک کنند، و در حالی که به  حیات خود و پیشرفت تمدنش، و خدمت به جهانیان مشغول بودند، همواره از سوی دشمنانی بشدت تحدید و مورد آزار قرار می گرفتند، که از جمله می توان به پیروان اهریمن که امروزه به نام شیطان پرستان ازآنها نام برده می شود.

اهورامزدا خدای بزرگ دین کهن ایراینان زرتشتی و آفرینندهُ جهان و سرور داناست که بنا بر یکی از اساطیر ایرانی وی از زروان که خدای دو جنسی است زاده شده علیه برادر دوقلوی خود اهریمن به جنگ می پرداخته تا سرانجام بر جهان تسلط یابد. اهریمن پدید آورندهُ بدیها و تاریکیها و زشتیها و رقیب و برادر توأمان اهورامزداست که از زروان(موجودی نر و ماده) زاده شده است(کامبخش، 1374: 46).

زروان خدای اصیل قدیم، قربانی ها کرد شاید فرزندی بیابد و او را اوهرمزد بنامد.بعد از هزار سال قربانی دادن، از موثر بودن قربانی های خود بشک افتاد، عاقبت دو پسر در بطن او موجود شد، یکی اوهرمزد، که قربانی ها بنام او کرده بود، دیگر اهریمن، که زاده شک وتردید او بود. زروان پادشاهی عالم را بکسی وعده داد، که اول بحضور او بیابد. پس اهریمن پیکر پدر خویش را بشکافت و در مقابل او ظاهر شد. زروان پرسید:"کیستی؟". اهریمن در پاسخ گفت: "منم پسر تو". زروان گفت: "پسر من معطر و نورانی است و تو متعفن و ظلمانی هستی". در این اثنا اوهرمزد با پیکری معطر و نورانی پدیدار شد. زروان او را بفرزندی شناخت و باو گفت:"تا امروز من از برای تو قربانی ها کرده ام، ازین پس تو باید برای من قربانی کنی". اهریمن پدر را بوعدۀ، که داده بود، متذکر کرد، که پادشاهی عالم را بکسی می دهد، که اول حاضر شود. زروان گفت نه هزار سال ترا حق سلطنت دادم، اما پس از انقضای این مدت، اوهرمزد باید تنها پادشاهی کند(کریستین سن، 1375: 220).

و از دیگر مواردی که بشدت ایرانیان را مورد تهدید قرار می داد یهودیان تندرو یا صهونیست ها بوده اند که همواره در تلاش برای به قدرت رسیدن از راهی بوده اند که به نظر خودشان ساده ترین راه بوده یعنی نفوذ در سیستم های حکومتی قدرتمند و چیرگی و به دست گرفتن قدرت که طبق شواهد تاریخی همیشه دخترکان یهودی سعی در سوگلی شدن زنان پادشاهان و امیران را داشته اند و با گرفتن خاجگانی که از قبل هماهنگی شده و تعلیم های لازم را دیده بودند در بسیاری از عزل و نسب ها و به ولیعهد رسیدن شاهزاده ها و حتی جنگ ها و لشکر کشی ها و گرفتن آزادی برای فعالیت قوم یهود نقش اساسی داشته اند، و حتی در مواقعی نیز به فکر گرفتن تاج و تخت پادشاهی بوده اند.نیچه معتقداست که ارزشهای امروزی جهان از یهودی ها سر چشمه می گیرد. حتی یهودیان در دوره اقتدار خود و هنگامی که هنوز نژادی جنگجو و مسلط بودند و سلاطین توانا داشتند دارای جدول ارزشهای دیگری برای خود بودند آنها در آن هنگام آنچه صریح-نیرومند-نشاط آور-بیرحم و معتمد بنفس بود می ستودند ولی هنگامی که این قوم بزیر مهمیز فاتحین و کشور گشایان اجنبی افتادند اعتقادشان بارزشهای طبیعی کهنهُ خود از بین رفت چون همچنان خواست زندگی در آنان باقی بود بفکر تدوین یک سلسله جداول و ارزشهای قبلیشان بود افتادند. از این ببعد آنها خوب را قلب کردند. آنچه محتاط- مزور- حقیر صلح جو و گدامنش و تغییر پذیر بود خوب و آنچه قوی-سخت-صریح-پرشور و با حرارت و محترم شمارندهُ نفس بود بد خواندند. بدین طریق یهودیها همهُ ارزشها را واژگونه ساختند و اخلاق خواجگی را باخلاق بندگی تبدیل کردند. در تحت لوای اسرائیل و مسیحیت خواجگان از بین رفتند و اخلافشان بر جهان مسلط شدند(نیچه، 1351: 13-12).

در واقع خوش مشربترین و کارامدترین خواجگان بابلیها هستند.همه ساله پانصد جوان بابلی با شعف فراوان خود را اخته می کنند تا در حرمهای شاه کبیر و اشراف به کار مشغول شوند.اکثر قریب به اتفاق این خواجگان بسیار با هوش و جاه طلب هستند.هر چه باشد اگر آدم از طبقهُ اشراف نباشد برای ترقی در دربار باید خواجه باشد. بر کسی پوشیده نیست که تا به امروز در دربار پارس منبع حقیقی قدرت بر تخت شاه قرار ندارد بلکه در حرمها یعنی جایی که زنان جاه طلب و خواجگان تیز هوش به توطئه مشغولند قرار دارد.امروزه نه تنها خواجگان در پست مباشر و نگهبان همسران و هم خوابگان به خدمت مشغولند بلکه در سلک مشاوران شاه کبیر و وزیران دولت و حتی در پاره ای از اوقات به عنوان ژنرال و ساتراپ هم دیده میشوند. گاهی رئیس خواجه سرایان دربار بقدری اقتدار می یافت که نسبت بخانواده شهربانان نیز تعدی و تجاوز می نمود(گور، 1382: 49).

به نظر نگارنده در چنین شرایطی نیاز به یک رفورم کلی واساسی وجود داشته، که دین اسلام این امر مهم را انجام داده است.    

منابع

1.اردکانی محمدرضا،اکولوژی،موُسسه انتشارات وچاپ دانشگاه تهران، چاپ سوم،1382.

2.اسماعیلی مرتضی/ آزمایش فرد پروانه/ میر کریمی اسداله، حشره شناسی کشاورزی(حشرات، کنه ها، جوندگان و نرم تنان زیان آور)و مبارزه با آنها، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ سوم،1374.

3.اسوبودووا زدنکا/لوید رچیاد /ماکووآپانا/ ویکوزووا پلانکا، کیفیت آب و بهداشت ماهی،ترجمه مصطفی غفاری و عیسی شریف پور، معاونت تکثیر و پرورش آبزیان مدیریت آموزش و ترویج، خدمات فنی و نشر چاپ،1385.

4.بهداد ایراهیم،عوامل بیماریزا و بیماری های مهم گیاهی ایران، انتشارات فلاحت ایران، چاپ اول ،اصفهان،1377.

5.بیرشک احمد، گاهشماری ایرانی- ادامه گاهنامهُ تطبیقی سه هزار ساله برای 5421 سال، بنیاد دانشنامهُ بزرگ فارسی، ویرایش سوم، چاپ اول، 1380.

6.حسینی زاده رضا، جزوه درسی اکولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه،"اطلاعات منتشر نشده" 1373.         

7.دریایی تورج، شاهنشاهی ساسانی، ترجمۀ مرتضی ثاقب فر،انتشارات ققنوس، چاپ اول، تهران،1383.

8.رضایی عبدالمجید، مفاهیم آمار و احتمالات، نشر مشهد، چاپ اول،1374.

9.فاضلی پور طوبی، تاریخ کشاورزی در دوران ساسانیان، پژوهنده، کتابخانه ملی ایران، تهران،1380.

10.فروزنده کیهان،اکولوژی انسانی،انتشارات فرهنگ پژوهان دانش ،اصفهان،چاپ اول،1384.

11.کامبخش سیف اله،معبدآناهیتاکنگاور،انتشارات مرکزاطلاعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران چاپ اول آلیک،1374.

12.کرمی خدابخش، مقدمه ای براکولوژی انسانی، موُسسه فرهنگی انتشاراتی تیورزاده،نشرطیب، چاپ اول،1385.

13.کریستین سن آرتور، ایران در زمان ساسانیان، ترجمۀ رشید یاسمی، انتشارات دنیای کتاب، چاپ هشتم،1375.

14.کیوان مصطفی، نوروز در کردستان،سازمان چاپ تبریز،خیابان اکباتان،تهران،1349.

15.موله ماریژان/ هرتزفلد ارنست امیل/ گیرشمن رومن،سرزمین جاوید،ج4، ترجمهُ ذبیح اله منصوری،انتشارات زرین، چاپ چهارم،1372.

16.مهر فرهنگ ، دیدی نواز دینی کهن، چاپ دیبا، چاپ چهارم،1381.

17.ولی زاده مصطفی/ مقدم محمد، طرحهای آزمایشی در کشاورزی(1)،انتشارات پیشتاز علم،چاپ اول، 1373.

18.ویلهلم نیچه فردریک، چنین گفت زرتشت،ترجمه حمید نیرنوری، انتشارات ابن سینا، چاپ سوم، تهران، 1351.

19.گور ویدال،آفرینش، ترجمهُ عبدالحمید سلطانیه، انتشارات نیلوفر، چاپ دوم،تهران، 1382.

Title

A Study of ancient Iranians Religions and the role of Zoreshteian's religion in social cultural structure and its   linkage to agriculture    .              

Abstract

Period that we live with all the claims and discoveries and innovations still suffer from our disabilities to manage our problems and consequences of our work. countries and ethnic matched material and national income statistics are in the top category, but still psychological problems that gripped people and environmental problems elsewhere and pollution is so severe that breathing is difficult for people, food crisis and poverty, where oppression is another problem. But the purpose of this library research methodology article is that how the ancient Iranians with many Countries under their government mange land, water and agricultural system ahead of ancient time technology. and they form a series of precise astronomy and scientific equations and advanced techniques available to agricultural and social development training and a series of laws that could went on welfare and prosperity for their people and even other countries to bring a gift to the world, work that demands great world and unwanted it had acknowledged.
Archeological research has proven that Iran is involved in agriculture older than Egypt and neighboring countries has been discovered in Susa point back to Iran on agriculture for more than six thousand years estimates.

1- سهیل میرزائی، دانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه رازی، نشانی کرمانشاه 22 بهمن سی متری دوم بلوار وحدت کوی 128 پلاک 35  کد پستی 6714788153

تلفن همراه     09188326746     

Soheil_mirzaei2001@yahoo.comایمیل                                                         

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: